Nasz patron
ADAM CHĘTNIK (1885-1967) to najbardziej zasłużony badacz kultury kurpiowskiej i miłośnik regionu. Urodził się w Nowogrodzie Łomżyńskim nad Narwią, w rodzinie rolniczo - rzemieślniczej. Od najmłodszych lat i przez całe dorosłe życie ciężko i wytrwale pracował. Poświęcił się ukochanej kurpiowskiej ziemi rodzinnej i jej mieszkańcom. Jego pasją były badania etnograficzne i historyczne tego regionu, związane z kulturą, obyczajami i folklorem kurpiowskim. Jego 80-letni dorobek życia jest nieoceniony. Różnorodne zainteresowania i kierunki Jego badań przyniosły w efekcie ok. 100 prac zwartych i kierunki Jego artykułów. Znany jest też Jako działacz społeczno - polityczny i kulturalno - oświatowy, który miał ogromne zasługi w kształtowaniu świadomości obywatelskiej ludności zamieszkującej pogranicze mazursko - kurpiowskie.
Jednym z głównych obszarów zainteresowań Chętnika była historia Puszczy Zielonej, a w szczególności dzieje rodzinnego regionu. Jego pasją od najwcześniejszych lat stały się badania etnograficzne i historyczne Ziemi Kurpiowskiej. Pierwszą książkę pt. "Puszcza Kurpiowska"; opublikował w 1913 r., a w 1915 r. ukazała się "Chata Kurpiowska". Do najbardziej reprezentatywnych historycznych prac Chętnika należą: "Życie Puszczańskie Kurpiów" i "Mazurskim Szlakiem", a także monografie Nowogrodu, Myszyńca, Dąbrówki, Opęchowa. Trud badawczy Chętnika został zawarty również w wielu opracowaniach, m.in. "Kurpiach", "Z Kurpiowskich obozów", "Obrazki i gadki", "Krótki przewodnik po Kurpiach", "Kalendarzyk zwyczajów i obrzędów ludu kurpiowskiego", "O bursztynie i przemyśle bursztyniarskim".
Wiele czasu, energii i zdrowia poświęcił organizowaniu muzeów na Kurpiach i zagadnieniom muzealnictwa. Jego dziełem są dwa muzea: w Łomży i Nowogrodzie - zakładane dwukrotnie, pomagał także w organizowaniu działów w Muzeum Kultury i Sztuki Ludowej w Młocinach i Muzeum Ziemi w Warszawie. Zajmował się też działalnością wydawniczą. Redagował pismo dla młodzieży wiejskiej "Drużyna" oraz wydawał "Gościa Puszczańskiego"; (1919-1922) i "Gościa Pogranicznego" (1920-1922).
Muzyczne zainteresowania Chętnika są dość znaczące. Był muzykiem amatorem grającym na wielu instrumentach, twórcą i reżyserem zespołu pieśni i tańca, lutnikiem, dokumentalistą i propagatorem muzycznego folkloru Kurpiów. "Instrumenty muzyczne na Kurpiach" to monograficzne opracowanie, jedna z najcenniejszych jego prac.
W swojej działalności publicystycznej zajmował się problemami emigracji zarobkowej z Kurpiowszczyzny oraz pogranicza kurpiowsko -mazurskiego.
Adam Chętnik był poetą. Za pomocą wierszowanej twórczością uczył swoich ziomków poznawać i kochać swą przeszłość, kurpiowską kulturę i Puszczę Zieloną. Dzięki wrażliwości i wyobraźni ukazywał poprzez plastyczne obrazy historię, przyrodę, walkę i życie Kurpiów, które dopełniał rymem i melodią. Jego wiersze były proste, oparte na doświadczeniu, przeżyciach i wiedzy. Jak powiedział o nim Stanisław Pajka - był ambasadorem Kurpiowszczyzny, ponieważ dzięki jego pracy Kurpiowszczyzna przenikała do ogółu świadomości Polaków i stawała się coraz bardziej znana w całej Polsce.
Zmarł 29 maja 1967 r. w Warszawie; został pochowany na cmentarzu w rodzinnym Nowogrodzie.
28 maja 1988 r. Publiczna Szkoła Podstawowa w Jednorożcu, otrzymała imię Adama Chętnika - piewcy i badacza Kurpiowszczyzny.
|
"Jako rodak rad /Adam Chętnik/ |
